Skip to main content

Cognitive effects and the character of Frisian-Dutch bilingualism among Frisian children

Meartaligens en taal learen

Yn dit projekt wurdt de taal- en kognitive ûntjouwing fan Frysk-Nederlânske twatalige bern ûndersocht. Ut oar ûndersyk docht bliken dat twatalige bern harren better konsintrearje kinne as ientalige bern. Ek binne der oanwizings dat twatalige bern mear ûnthâlde kinne as ientalige bern. It doel fan ús ûndersyk is om te ûntdekken hoe twatalich oft in bern eins wêze moat om kognityf foardiel te hawwen. Om dat te ûndersykjen wurdt neist de kognitive ûntjouwing fan de bern ek harren Nederlânske en Fryske taalûntjouwing yn kaart brocht. Der wurdt sjoen nei wurdskat, grammatika en de fertelfeardigens fan de bern. De groep dy’t ûndersocht wurdt, bestiet út bern fan 5 oant en mei 8 jier âld.

 

Promovendus (AyO)
Evelyn Bosma MA

Promotor
prof. dr. Arjen Versloot

Co-promotor
dr. Eric Hoekstra, dr. Elma Blom 

Undersykstema
Meartaligens en taal learen

Rintiid
01/05/2013-30/04/2017

Gearwurkingsferbân mei
UCF/UCL, Universiteit fan Amsterdam

 

Undersyk op 'e lytse skoalle fan Wâldsein, maaie 2014. Foto: Dick Manshande

Fryslân as meartalich laboratoarium

Hoe twatalich men eigentlik wêze moat om kognityf foardiel fan jins twataligens te ûnderfinen? Moat men beide talen hiel goed behearskje of smyt ‘in bytsje’ twatalich ek al in foardiel op? Fryslân is in bysûnder gaadlik plak om dizze fragen te beantwurdzje. Likernôch de helte fan de bern yn Fryslân groeit op mei it Frysk as earste taal. Fansels leare se op skoalle en yn kontakt mei Nederlânsktaligen ek Nederlânsk. Dêrneist binne der ek in soad Nederlânsktalige bern dy’t Frysk leare as twadde taal. Yn Fryslân is dus in ferskaat oan twataligens te finen.

Yn dit projekt ûndersykje we de twatalige taalûntjouwing fan fiif oant en mei acht jier âlde bern yn Fryslân en de ferbannen tusken harren taal- en kognitive ûntjouwing. De bern wurde trije jier folge en dogge alle jierren in tal spultsjes mei ús dêr’t taal, ûnthâld en konsintraasje in grutte rol by spylje. Dêrneist wurde de âlders ynterviewd om de taalachtergrûn fan de bern yn kaart te bringen.

 

Twatalige taalûntjouwing

Op taalkundich mêd wurdt der yn dit ûndersyk sjoen nei de wurdskat, grammatika en fertelfeardigens fan de bern. Der is in Fryske passive wurdskattaak ûntwikkele dêr’t mei ûndersocht wurdt hoe goed oft de bern ferskillende soarten kognaten kenne. Dat binne wurden dy’t oerlaapje mei it Nederlânsk.

Fierder wurdt der ûndersocht hoe’t de bern Fryske en Nederlânske tiidwurden bûge en hoe goed oft se yn beide talen in ferhaaltsje fertelle kinne. Yn it projekt wurdt ek sjoen nei de ûntjouwing fan tiidwurdkloften.

 

Gearwurking en begelieding

Dit ûndersyk wurdt útfierd yn gearwurking mei de Universiteit Utrecht, dêr’t Mona Timmermeister en Tessel Boerma ûndersyk dogge nei de kognitive effekten fan twataligens by bern út kulturele minderheidsgroepen yn it ramt fan it NWO-Vidi projekt CoDEmBi fan Elma Blom. Dêrneist is der in gearwurking mei de Universiteit fan Amsterdam, dêr’t Arjen Versloot, de promotor fan dit ûndersyk, wurket. De begelieding op de Fryske Akademy wurdt fersoarge troch Eric Hoekstra.

 

Publikaasjes 

Blom, E., Boerma, T., Bosma, E., Cornips, L., & Everaert, E. (2017). Cognitive advantages of bilingual children in different sociolinguistic contexts. Frontiers in Psychology, 8:552.

Bosma, E., Blom, E., & Versloot, A. (2017). Language balance and cognitive advantages in Frisian-Dutch bilingual children. In F. Lauchlan & M. C. Parafita Couto (Eds.), Bilingualism and Minority Languages in Europe: Current trends and developments. Cambridge Scholars Publishing.

Bosma, E., Blom, E., Hoekstra, E., & Versloot, A (2016). A longitudinal study on the gradual cognate facilitation effect in bilingual children’s Frisian receptive vocabulary. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism.

Blom, W.B.T. & Bosma, E. (2016). The sooner the better? An investigation into the role of age of onset and its relation with transfer and exposure in bilingual Frisian-Dutch children. Journal of Child Language, 43, 581-607.

Bosma, E. (2017). Bilingualism and cognition: the acquisition of Frisian and Dutch. PhD Thesis. (English summary) (Nederlandse samenvatting)