Spring naar hoofd-inhoud
 

Akademy geopend door Laurentien

Nieuws algemeen

[Translate to Dutch:] Foto's: Laurens Aaij

Op vrijdag 9 september opende H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden het vernieuwde en gerestaureerde gebouwencomplex van de Fryske Akademy.

De Fryske Akademy, die in 1938 als wetenschappelijk instituut voor de Friese taal en cultuur werd opgericht, is gehuisvest in het monumentale 18e-eeuwse Coulonhuis en omliggende panden. Voor het eerst sinds de ingebruikname door de Fryske Akademy zijn deze panden volledig gerestaureerd en aangepast aan de eisen van deze tijd. Ook is er nieuwbouw gerealiseerd door Jo Janssen Architecten uit Maastricht. De bouw werd bekostigd door de KNAW, de Provincie Fryslân en het Frysk Akademyfûns.

Zo’n 120 gasten werden in de binnentuin van de Fryske Akademy verwelkomd door de bouwmeester van het Coulonhuis, Anthony Coulon, een rol gespeeld door acteur Freark Smink, waarna toespraken volgden van directeur-bestuurder Hanno Brand, KNAW-president José van Dijck, cultuurgedeputeerde Sietske Poepjes en tenslotte Prinses Laurentien.

‘Mooi om hier zoveel liefde voor taal verzameld te zien’, zei Prinses Laurentien in haar toespraak, waarin ze haar perspectief gaf op een meertalig Fryslân dat de strijd aangaat met laaggeletterdheid.

    'Onderzoek, ook hier aan de Fryske Akademy, toont aan dat het vroeg in je leven leren van twee talen goed is voor je hersenen. Jonge tweetalige kinderen lijken beter om te kunnen gaan met afleidende prikkels, en kunnen beter schakelen tussen verschillende taken. Van dat fitte brein kan je je hele leven profijt hebben: dementie onder ouderen komt gemiddeld genomen een paar jaar later voor onder tweetaligen. En dan heb ik het nog niet eens over de voordelen van dríetaligheid, waar hier ook onderzoek naar plaatsvindt – naar hoe drietalig basisonderwijs driedubbele winst kan opleveren.'

    'De medaille heeft ook een keerzijde. Friesland heeft het hoogste percentage laaggeletterden van alle provincies – 13,4%. Het gaat om laaggeletterdheid in het Nederlands. Eén op de zeven Friezen kan dus niet helemaal meedoen in de samenleving. Omdat ze niet goed kunnen lezen en schrijven in het Nederlands. Zou het niet mooi zijn als we over vijf jaar kunnen zeggen, dat Friesland in de top 5 van mínst laaggeletterde provincies staat? Zo kunnen we samen werken aan het ideale plaatje:

    Grutske Friezen mei in warber brein, grutsk op Fryslân en warber yn de Nederlânske maatskippij. Ik leau dat it kin, en help dêr graach oan mei.'

Na haar toespraak huldigde Prinses Laurentien de Akademygebouwen officieel in door de nieuwe hoofdingang aan de Doelestraat met een druk op een tabletscherm te doen openen. Kort daarvoor had directeur-bestuurder Hanno Brand de oude hoofdingang definitief op slot gedraaid.

Na de openingshandeling werd de Prinses door Hanno Brand en architect Jo Janssen rondgeleid door de gebouwen van de Fryske Akademy.

Hanno Brand (directeur-bestuurder Fryske Akademy):
‘Er is een periode van bouw afgesloten en nu ligt er een nieuw fundament onder onze gezamenlijke inzet voor de wetenschap en voor Fryslân. U zult dan ook nog vaak van ons horen.’

José van Dijck (president KNAW):
‘Vernieuwend onderzoek floreert het beste in een moderne en transparante werkomgeving. Net als de provincie Fryslân en het Frysk Akademy Fûns maakte ook de KNAW middelen vrij om deze nieuwbouw en verbouwing te realiseren en ziehier het prachtige resultaat. We zijn er trots op.’

Sietske Poepjes (gedeputeerde Provincie Fryslân):
‘It Akademygebou is net mear in wittenskiplike festing, of in ivoaren toer, it stiet midden yn de mienskip, dyselde mienskip dy’t de Akademymeiwurkers sa yngeand beskriuwe. Dyselde mienskip ek dy’t nijbou – dat moaie en no yngripend ferboude hoekgebou, mei de yn de muorre metsele gemeentewapens – al yn de jierren fyftich fan de foarige iuw mei mooglik makke hat.’

 

Terug