Dr. Cesko Voeten van de Fryske Akademy heeft een prestigieuze Rubicon-subsidie verworven van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Met Rubicon geeft NWO pasgepromoveerde Nederlandse wetenschappers de kans om onderzoekservaring op te doen in het buitenland. Voeten gaat dankzij deze subsidie twee jaar naar de University of Pennsylvania in de Verenigde Staten, om in samenwerking met taalkundigen en biologen onderzoek te doen naar de oorzaken van taalverandering.

In zijn onderzoek zal Voeten taalverandering met een evolutionaire bril bekijken. Met technieken uit de biologie en de taalwetenschap zal hij een grote database van klinkerveranderingen in het dialect van Philadelphia analyseren.

Impuls

Voeten is als postdoctoraal onderzoeker verbonden aan het project ’Friese laboratoriumsociolinguïstiek’ van de Fryske Akademy. Het doel van dit project is taalvariatie en taalveranderingen in het Fries in kaart te brengen en de onderliggende mechanismen erachter bloot te leggen. Ook Voetens Rubiconproject sluit hierbij aan. De technieken, methoden en inzichten die hij in Philadelphia verwerft, zullen ook een impuls geven aan het onderzoek naar het Fries. Bovendien vernieuwt en versterkt het de al bestaande banden tussen medewerkers van de Fryske Akademy en de University of Pennsylvania, waardoor het onderzoek naar taalverandering in het Fries versterkt wordt en een grotere internationale zichtbaarheid krijgt.

De kennis en ervaring die Voeten zal opdoen, wordt ook ingezet voor taalkundig (laboratorium)onderzoek naar het Fries, en zal bijdragen aan de ontwikkeling van de Friese kennisinfrastructuur. Het scherper beeld van de oorzaken van taalverandering dat het project zal opleveren, maakt het beter mogelijk om te voorspellen welke aspecten van variatie (ook in het Fries) kunnen leiden tot taalveranderingen, en welke factoren door taaltechnologische toepassingen goed in de gaten gehouden moeten worden. Op die manier kunnen beginnende veranderingen en veranderingen die op dit moment gaande zijn, vroegtijdig opgespoord en onderzocht worden. Dit maakt het mogelijk om taaltechnologische toepassingen meer toekomstbestendig te maken voor potentiële en lopende veranderingen in het Fries. Projecten zoals de Friese spraakherkenner hebben er baat bij om op deze manier tijdig op potentiële veranderingen in te kunnen spelen.

De University of Pennsylvania in Philadelphia behoort tot de beste universiteiten in de wereld (nr. 13 in de QS World University Rankings). Het Linguistics Department, waar Voeten als onderzoeker zal verblijven, is internationaal de bakermat én al vijftig jaar lang het epicentrum van het onderzoek naar taalvariatie en taalverandering. Voeten zal er werken met taalkundige Meredith Tamminga, die Friese roots heeft, en bioloog Joshua Plotkin. Een internationaal congres over taalverandering in Leeuwarden, gehouden in juni 2019, en georganiseerd door de Fryske Akademy, vormde de kiem voor deze samenwerking, die nu middels de Rubicon-subsidie gerealiseerd kan worden.

Cesko Voeten

Taalwetenschapper Cesko Voeten (1992) werkt sinds januari 2021 bij de Fryske Akademy.  Voeten promoveerde in 2020. De titel van zijn proefschrift ‘The adoption of sound change: Synchronic and diachronic processing of regional variation in Dutch’.