Ameland heeft een eigen dialect. Dat heeft zowel kenmerken van het Fries als van het Nederlands. In die zin is het een broertje van andere mengdialecten als het Stadsfries en het Bildts. Hoewel gebaseerd op dezelfde formule, kent het Amelands toch een flink aantal eigen kenmerken. Heel bijzonder zijn ook de talloze verschillen op het eiland zelf, vooral tussen de oostelijke en westelijke dorpen, waarbij Ballum soms weer een eigen positie inneemt.
Het was Anton Oud (1935-2006) die zodanig geïnspireerd werd door zijn moedertaal dat hij besloot om deze vast te leggen. Oud werd geboren in het dorp Buren, waar hij ook zijn jeugd doorbracht. Later verhuisde hij naar Joure. In 1977 begon hij met het verzamelen en beschrijven van Amelander woorden, wat tien jaar later zou uitgroeien tot het bij de Fryske Akademy verschenen Woa'deboek fan ut Amelands.
De vele positieve reacties op dat woordenboek brachten de samensteller op het idee om na zijn vervroegde pensionering aan een nieuwe en veel uitgebreidere versie te beginnen. Wederom gesteund door een eilander werkgroep toog Oud fanatiek aan het werk. Helaas werd hij ernstig ziek, maar hij slaagde er toch in om voor zijn dood een eerste complete versie van het woordenboekdeel op te leveren. Daarna werd zijn manuscript door leden van de eilander werkgroep aangevuld, vooral met dialectische informatie, en vervolgens onderging het manuscript op de Fryske Akademy nog een aantal bewerkingen. Het woordenboek wordt bezorgd door taalkundig onderzoeker Siebren Dyk.
Het nieuwe Groat Amelander Woa'deboek heeft met zijn ruim 900 bladzijden de volgende onderdelen:
- Een inleiding met onder meer een karakterisering van het dialect en een behandeling van spelling en uitspraak en andere grammaticale eigenschappen. Ter nagedachtenis van de auteur is er een In Memoriam Anton G. Oud opgenomen.
- Het woordenboekdeel is met zijn 640 bladzijden een sterk uitgebreide editie van de versie uit 1987. Veel aandacht is er voor vaste uitdrukkingen en typisch Amelander formuleringen. De eilander taal komt voor de gebruiker echt tot leven.
- Een index die via het Nederlands toegang geeft tot het Amelands, en die zo als een allereerste begin van een woordenboek Nederlands-Amelands beschouwd kan worden.
- Een overzicht van eilander voornamen en streeknamen, samen met een kaart.
Het Groat Amelander Woa'deboek is een bezit van blijvende waarde, niet alleen voor alle Amelanders, maar ook voor taalliefhebbers op de vaste wal.
Het ingebonden woordenboek verschijnt in november 2016. Tot 1 oktober kan er bij de Afûk op ingetekend worden voor 35 euro, daarna wordt de prijs 44,95.