Spring naar hoofd-inhoud

'Friese edelen, hun kapitaal en boerderijen in de vijftiende en zestiende eeuw'

Tijdens een feestelijke bijeenkomst op het provinciehuis presenteerden Fryske Akademy-onderzoekers Gilles de Lange en Hans Mol hun nieuwe boek over Friese adel. Het boek is getiteld 'Friese edelen, hun kapitaal en boerderijen in de vijftiende en zestiende eeuw' en het eerste exemplaar werd overhandigd aan gedeputeerde Klaas Fokkinga van de provincie Fryslân. 

Hans Mol (Kapelle, 1954) is sinds 1986 verbonden aan de vakgroep Geschiedenis van de Fryske Akademy. Hij promoveerde (cum laude) in 1991 aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Sinds 2003 is hij uit naam van de Fryske Akademy ook verbonden aan de Universiteit Leiden als bijzonder hoogleraar voor de geschiedenis van de Friese landen in de middeleeuwen. Kloosters, kruistochten en oorlogvoering hebben zijn grootste interesse. Verder is hij betrokken bij de ontwikkeling van een historisch GIS voor Nederland: HisGIS.

Gilles de Langen (Groningen, 1959) studeerde moderne geschiedenis en prehistorie aan de Rijksuniversiteit Groningen, waar hij in 1992 ook promoveerde. Sinds 1998 is hij provinciaal archeoloog van Fryslân. Sinds 2011 is hij ook werkzaam als bijzonder hoogleraar Archeologie van het Noord-Nederlandse terpen- en wierdenlandschap en als zodanig verbonden aan het Groninger Instituut voor Archeologie (GIA). Sinds 2015 werkt hij twee dagen per week bij de Fryske Akademy als onderzoeker Middeleeuwse Archeologie. 

-----------------
 

Over het nieuwe boek:
 

Friese edelen, hun kapitaal en boerderijen in de vijftiende en zestiende eeuw

De casus Rienck Hemmema te Hitzum

De Friese adel van de late middeleeuwen opereerde in een niet-feodaal gebied dat lange tijd geen landsheer kende. Hadden de leden, hoofdelingen genaamd, zich uit de boerenstand omhooggewerkt of vormden ze vanouds een gesloten stand? Hoe zat het met hun vermogen? Dit boek zoomt in op Rienck Hemmema en zijn vrouw Ath Roorda. Zij exploiteerden in de jaren 1569-1573 een boerderij in Hitzum onder Franeker.

Uit Riencks Rekenboeck blijkt dat hij geen eigenerfde boer was, maar een edelman met een royale levensstijl en meer inkomsten dan uit die ene boerderij. Een ruimtelijke reconstructie van zijn bezit en dat van zijn voorgeslacht toont hoe agrarisch kapitaal per generatie werd gevormd en overgedragen. Dit beeld wordt getoetst aan een Quote 200 uit 1513 en huwelijksakten uit 1450-1550. Een belangrijke conclusie is dat de Friese adel getalsmatig omvangrijk was, met veel families die leefden van twee of drie boerderijen. De figuur van de edelman-boer kwam dus vaak voor.

Het boek is uitgegeven door Amsterdam University Press en is verkrijgbaar als paperback (€24,95) en als eBook PDF (gratis na registratie).