Voor de Fryske Akademy zijn leerstoelen, docentschappen en detacheringen aan universiteiten en (hoge)scholen belangrijk, omdat ze zorgen voor inbedding van onze expertise in het academische onderwijsbestel. Hierdoor kunnen studenten en promovendi bereikt worden, die onze toekomstige collega’s zijn. Ook als strategische samenwerkingskans tussen instituten spelen docentschappen en leerstoelen een belangrijke rol.

We willen daarom talenten de kans geven zich richting universitair docent en hoogleraar te ontwikkelen. Voor het vakgebied is het essentieel dat er een nieuwe generatie experts klaarstaat om studenten op te leiden en om in de toekomst leerstoelhouderschap op zich te nemen. De Fryske Akademy speelt hier een rol in door experts te detacheren en te zorgen voor de ontwikkeling van de zelfstandige onderzoekers van de toekomst. Met universitair onderwijs, promotietrajecten en stageplaatsen dragen we bij aan kennisoverdracht over de Friese taal en regionale geschiedenis.

Bijzondere leerstoelen

De Fryske Akademy verzorgt met (bijzondere) leerstoelen in Amsterdam en Utrecht universitair onderzoek en onderwijs op het gebied van de frisistiek.

Universiteit van Amsterdam
De Fryske Akademy heeft afgesproken met de Universiteit van Amsterdam (UvA) om daar binnen de leerstoel Germaanse talen het Fries een plek te geven. De bijzondere leerstoel Friese taalkunde blijft bestaan en krijgt een plaats binnen de leerstoel Germaanse taalkunde. Daarbij is er bijzondere aandacht voor de Duitse, Scandinavische en Friese talen. De leerstoel wordt bezet door prof. dr. Arjen Versloot.
Verder verzorgt de Fryske Akademy aan de Universiteit van Amsterdam colleges taalverwerving Fries.

Universiteit Utrecht
Namens de Fryske Akademy is prof. dr. Hans Van de Velde sinds 2019 verbonden aan Universiteit Utrecht. Hij bezet daar de leerstoel Sociolinguistiek met aandacht voor de taalsituatie in Fryslân.

Aan andere universiteiten waren de afgelopen jaren eveneens bijzonder hoogleraren uit naam van de Fryske Akademy verbonden. De Fryske Akademy had van 2017-2022 een bijzonder hoogleraarschap aan de Rijksuniversiteit Groningen, Fryslân in de handelsnetwerken van pre-industrieel Europa (1000-1800): prof.dr. Hanno Brand. Tot en met 2017 en 2021 had de Fryske Akademy twee bijzonder hoogleraarschappen aan de Universiteit Leiden. Het bijzonder hoogleraarschap voor de Friese taal- en letterkunde, in het bijzonder voor het Oudfries, is na de pensionering van prof. dr. Rolf Bremmer Jr in 2017 niet voortgezet. In juli 2021 kwam, met de pensionering van prof. dr. Hans Mol, een einde aan het bijzonder hoogleraarschap voor de middeleeuwse geschiedenis van de Friese landen.

Promotietrajecten

Een bijzondere onderwijstaak van de Fryske Akademy is het huisvesten en begeleiden van promovendi. Op dit moment zijn er 3 promovendi gestationeerd op de Fryske Akademy:

• Mark Raat in Human and Environmental Studies/History and Heritage, sinds januari 2021;
• Martijn Kingma in Language and Multilingualism, sinds juli 2022;
• André Looijenga in Language and Multilingualism/History and Heritage, sinds september 2023.

Fryske Akademy zet zich actief in voor het aantrekken van jonge promovendi via NWO, de UCL en Europese geldstromen. Het streven is om elk jaar minstens twee promovendi of postdocs aan de Fryske Akademy te binden.

Fryske Akademy en University College Ljouwert (UCL)

Samen met 14 andere kennisinstlelingen werkte de Fryske Akademy mee aan de oprichting van het University College Leeuwarden (UCL) van de Rijksuniversiteit Groningen. Dit UCL heeft in januari 2016 de eerdere University Campus Fryslân (UCF) opgevolgd en de Graduate School overgenomen. Op 24 juni 2016 heeft de Fryske Akademy het Hoger Onderwijsakkoord Fryslân (HOAF) mee ondertekend voor de samenwerking met het UCL bij de verdere ontwikkeling van het University College naar het huidige RUG/Campus Fryslân..