Het European Journal of Psychology of Education heeft recent een artikel gepubliceerd van Dr. Evelyn Bosma, taalwetenschapper van de Fryske Akademy. Samen met  Prof. Dr. Elma Blom, Dr. Arthur Bakker en Linda Zenger van Schuppen MSc onderzocht Bosma hoe tweetaligheid in het brein werkt en wat we daarmee moeten in het onderwijs. Deze review laat zien hoe de woordenschatontwikkeling van tweetalige kinderen ondersteund kan worden door translanguaging, het doelbewust door elkaar gebruiken van verschillende talen in het onderwijs.

De woordenschatontwikkeling van tweetalige kinderen vertoont belangrijke overeenkomsten met die van eentalige kinderen, maar dat wordt nog wel eens over het hoofd gezien. Alle kinderen bouwen in hun hoofd een netwerk van woorden die onderling met elkaar verbonden zijn door overeenkomsten in klank of betekenis. Hoe meer van dit soort connecties, hoe beter, want die zorgen voor een snellere woordenschatontwikkeling en een beter leesbegrip.

Het is daarom belangrijk dat het onderwijs niet alleen gericht is op het leren van nieuwe woorden, maar ook op het creëren van verbindingen tussen die woorden. Dit kun je bijvoorbeeld doen door woorden in verschillende contexten te gebruiken of door de relaties tussen woorden te laten zien ("courgettes en aubergines zijn groenten").

Relevant voor het onderwijs aan tweetalige kinderen is dat zij in hun hoofd niet alleen verbindingen creëren tussen woorden van dezelfde taal, maar ook tussen woorden van verschillende talen. Tweetalige kinderen ontwikkelen dus één lexicon, waarin woorden van beide talen met elkaar verbonden zijn. In de Klokhuis-aflevering over tweetaligheid wordt dit uitgelegd aan de hand van de bouwstenen van een huis (https://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/4768/tweetaligheid). Klokhuis maakte de aflevering naar aanleiding van de Klokhuiswetenschapsprijs die in 2020 werd gewonnen door Evelyn Bosma en Naomi Nota.

Dit inzicht is cruciaal voor het onderwijs, want het betekent dat het onderwijs aan tweetalige kinderen zich niet alleen moet richten op het versterken van de woordverbindingen binnen een taal, maar ook op het versterken van de woordverbindingen tussen talen. Als tweetalige kinderen in hun hoofd veel van dit soort tussen-talige verbindingen aanmaken, dan kunnen hun twee talen elkaar prachtig versterken.

In de review komen Bosma en haar collega’s tot de conclusie dat translanguaging een goede strategie is om dit te bereiken. Translanguaging kun je bijvoorbeeld toepassen door kinderen onderling te laten overleggen in hun moedertaal, door ze in de klas te vragen hoe ze een bepaald concept in hun eigen taal zouden benoemen, of door ze te laten lezen en schrijven in beide talen.