Telefoongebruik en taalontwikkeling: "Mama, doe die telefoon weg!": Fryske Akademy

"Op straat kijk je er al niet meer van op: ouders die met de smartphone in de hand achter de kinderwagen lopen. Maar als ouders te veel afgeleid worden door hun telefoon, vertraagt dat de taalontwikkeling van hun kind." Dat schrijft Evelyn Bosma, taalwetenschapper bij de Fryske Akademy, in een nieuw artikel in HP / De Tijd (november 2022). En er zijn meer nadelen. "Baby’s raken van streek door uitdrukkingsloze gezichten."

'Aandacht is een belangrijke voorwaarde om tot leren te komen'

In het artikel haalt Bosma andere studies aan die aansluiten bij een onderzoeksvoorstel waar zij vier jaar geleden aan werkte. "In een studie met kinderen tussen de anderhalf en twee jaar oud toonden onderzoekers uit Nieuw-Zeeland onlangs aan dat hoe meer hoorbare notificaties ouders per uur op hun smartphone kregen, hoe minder goed ze op hun kinderen reageerden. Dit zorgde er vervolgens voor dat de woordenschatontwikkeling van de kinderen trager verliep." Ook andere studies laten zien dat het gebruik van de smartphone van invloed is op de taalontwikkeling van kinderen. "Hoe meer ouders op hun telefoon zaten tijdens de dagelijkse bezigheden met hun kinderen, hoe slechter de kinderen scoorden op woordenschat en grammatica."

Invloed op het Fries

Bij Omrop Fryslân, in het programma Onderweg (1 november, 16-18 uur ), vertelde Bosma over haar artikel en over mogelijke consequenties voor het Fries. Of het telefoongebruik het Fries ook in de weg zit, durft Bosma niet met zekerheid te zeggen, dat is namelijk nog niet onderzocht. "Ik heb eerder wel onderzoek gedaan naar het belang van voorlezen in het Fries en in het Nederlands voor de taalontwikkeling van kinderen. Daar zagen we dat voorlezen voor de taalontwikkeling van het Fries veel belangrijker was dan voor het Nederlands. Dat komt waarschijnlijk doordat kinderen voor de taalontwikkeling in het Fries meer afhankelijk zijn van hun ouders. [... ] Als je in deze lijn doordenkt, is het misschien ook wel zo, dat telefoongebruik van ouders voor het Fries een groter probleem is dan voor het Nederlands."