Synchronie en diachronie in taal
De Fryske Akademy onderzoekt het Fries in heden en verleden en bestudeert daarbij hoe de in Fryslân gesproken taalvariëteiten veranderen en elkaar beïnvloeden.
De tweetalige provincie Fryslân, met het Fries als tweede rijkstaal en minderheidstaal en daarnaast een aantal streektalen, vormt een natuurlijk laboratorium voor wetenschappelijk ondezoek naar taalkundige en cognitieve aspecten van onderling nauw verwante talen. Daarbij onderzoeken we vanuit theoretisch taalkundige en cognitieve vraagstellingen taalgedrag en taalstructuur zowel op basis van taalcorpora als op basis van experimentele onderzoeksmethoden.
Het onderzoek in dit thema bouwt niet alleen verder op de data die opgeleverd worden onder het thema Taaldescriptie en standaardisering, maar het stuurt ook nieuwe materiaalverzamelingen en onderzoek naar taalnormen aan. Daarnaast is er een voortdurende wisselwerking met het thema Meertaligheid en taal leren, aangezien (i) alle sprekers van het Fries ook Nederlands spreken en dus meertalig zijn, (ii) Fries, Nederlands en de andere variëteiten al eeuwen met elkaar in contact staan en bijgevolg elkaar voortdurend beïnvloeden, (iii) sociale factoren en de veranderende positie van het Fries invloed hebben op de taal zelf en (iv) taalverwervingsprocessen een belangrijke rol spelen in taalverandering.
Onderzoeksdoelen
De komende jaren richten we ons op:
- Studie van het gesproken Fries;
- Studie van de wisselwerking tussen cognitieve en sociale factoren in taalverandering;
- Studie van de cognitieve en linguïstische processen die tweetaligheid met betrekking tot nauw verwante talen sturen;
- Impact van nauwe taalverwantschap op taalveranderingsprocessen;
- Versterken van de link tussen taalkundig en taalsociologisch onderzoek;
- Uitbreiden van het gebruik van digitale tools, datasets en corpora;
- Bouwen en gebruiken van experimentele onderzoeksfaciliteiten.